หลูจวิ้นอุ้มอี๋อวี้เดินต่อไปอีกระยะหนึ่งจนเข้าสู่หมู่บ้าน นางพิงซบอกเขาพลางแอบมองสำรวจภายในหมู่บ้านแห่งนี้ เรือนแทบทุกหลังล้วนมีลานไม่เล็กไม่ใหญ่อยู่หน้าประตู บ้างก่อกำแพงดินเตี้ยๆ ล้อมชั้นหนึ่ง บ้างเพียงล้อมรั้วกั้น ด้านในเป็นตัวเรือนหลังคาแบนเรียบปูกระเบื้องหน้ากว้างไม่กี่ช่วงเสาดูว่างโหรงเหรง แล้วก็เพิงที่ก่อขึ้นเป็นคอกเลี้ยงสัตว์ สตรีวัยกลางคนสองสามคนนั่งจับกลุ่มกันอยู่ริมถนนทำงานเย็บปักถักร้อยในมือไปพลาง พิศดูนางกับหลูจวิ้นที่เดินผ่านมาไปพลาง พวกนางแต่งกายด้วยชุดที่คล้ายคลึงกันและมีแค่สามสีคือขาว เหลือง เทา
อี๋อวี้ถูกสตรีวัยกลางคนพวกนั้นมองด้วยสายตาเวทนาบ้าง รังเกียจเดียดฉันท์บ้างจนรู้สึกอึดอัด นางซุกหน้ากับบ่าของหลูจวิ้น แต่แล้วพอนึกถึงอายุของตนเองขึ้นมา รู้สึกว่าทำท่าแบบนี้น่าขายหน้าอยู่สักหน่อยจริงๆ จึงยกศีรษะตั้งขึ้นดังเก่า เพียงแต่ไม่สบตากับพวกนาง
ทันใดนั้นหลูจวิ้นที่อุ้มนางอยู่หยุดฝีเท้าลงตรงหน้าประตูลานเล็กของเรือนชาวนาหลังหนึ่ง นางสัมผัสถึงความผิดปกติได้จึงหันหน้าไปดู แวบแรกก็มองเห็นสตรีกลางคนในชุดสีเทาเรียบง่ายหมดจดยืนอยู่ตรงนั้น
เดิมทีสตรีผู้นี้ทำหน้านิ่วคิ้วขมวดถลึงตามองเด็กชาย ครั้นแลเห็นสายตาเพ่งพินิจของบุตรสาว ดวงตาคู่นั้นละมุนลงประหนึ่งน้ำแข็งละลายในฤดูใบไม้ผลิก็ไม่ปาน สีหน้าสีตาเปี่ยมไปด้วยร่องรอยอ่อนโยน นางคือมารดาของอี๋อวี้ที่ใครๆ เรียกขานกันว่า ‘หลูเอ้อร์เหนียง’
จะกล่าวไปแล้วหลูซื่อ ผู้นี้เป็นหญิงที่หาพบได้ยากยิ่ง เมื่อสี่ปีเศษที่แล้วนางโยกย้ายจากแถบกวนจงมายังหมู่บ้านเล็กๆ ที่ชื่อว่าหมู่บ้านเค่าซานในเขตสู่จงแห่งนี้ ยามนั้นนางพาลูกมาสองคน ซ้ำยังตั้งครรภ์เจ็ดเดือน บอกว่าตนเองเป็นหญิงม่าย พอสามีตายแล้วถูกตระกูลของสามีขับไล่ไสส่ง นางซื้อเรือนที่มีอยู่เดิมหลังหนึ่งต่อจากผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งก็คือเรือนหลังน้อยที่พวกนางอาศัยอยู่ในเวลานี้ ทั้งยังซื้อหาที่นาว่างเปล่าสามสิบหมู่ ตรงข้างหมู่บ้านไว้ และจ้างชาวนาปลูกข้าวเก็บเกี่ยวผล ก็พอมีกินอิ่มท้องไปได้ทั้งปี
ในความทรงจำของอี๋อวี้มีภาพของหลูซื่อปักผ้าเช็ดหน้าหรือเย็บพื้นรองเท้ามากมาย ยังมีท่าทางของนางยามสอนหนังสือบุตรชาย หญิงชาวนาสามัญนางหนึ่งทั้งปักผ้าเป็นทั้งอ่านออกเขียนได้ ซ้ำยังอบรมสอนสั่งบุตรชายได้ ถือเป็นสตรีที่ดีเลิศโดยแท้ ก็ไม่รู้ว่าเป็นตระกูลใดกันที่ขับไล่หญิงม่ายผู้มีความสามารถเพียบพร้อมเยี่ยงนี้ อีกทั้งยอมให้นางพาบุตรชายมาด้วยอีก
หลูซื่อสืบเท้าสองก้าวเข้ามาอุ้มอี๋อวี้ที่ทบทวนความหลังอยู่มาจากวงแขนของหลูจวิ้น เอามือหนึ่งรองใต้บั้นท้าย อีกมือหนึ่งประคองตรงบั้นเอวของบุตรสาว ให้นางได้ซุกตัวแนบชิดอ้อมอกตน ปากก็ส่งเสียงกล่อมเบาๆ “อวี้เอ๋อร์กลับมาแล้ว”
สิ่งที่น่าสังเกตคือชื่อของนางยังคงเป็นอี๋อวี้ อีกทั้งหลูซื่อคงจะไม่พึงพอใจตระกูลของสามีมากถึงให้ลูกทั้งสามคนเปลี่ยนมาใช้แซ่ตามตนเอง ช่างเป็นมารดาที่เข้มแข็งเหลือหลายจริงๆ
หลูซื่ออุ้มนางไว้ด้วยท่วงท่าที่ดีกว่าหลูจวิ้นมาก นางมิใช่คนหน้าบางมาแต่ไหนแต่ไร จึงไม่มีความรู้สึกว่ายึดครองมารดาผู้อื่นไป กลับอิ่มเอมใจกับความรักในครอบครัวที่ไม่เคยมีมาก่อนนับตั้งแต่เกิดมายี่สิบกว่าปี มันไม่ต่างจากความรู้สึกตอนที่หลูจวิ้นอุ้มนางเมื่อครู่นี้ เพียงแต่อ้อมกอดของมารดาทำให้นางอบอุ่นเป็นสุขยิ่งกว่า
หลูซื่ออุ้มอี๋อวี้ก้าวเข้าสู่เรือนแล้วเข้าไปในห้องห้องหนึ่ง หลูจวิ้นที่ด้านหลังก็เดินก้มหน้าตามเข้ามา นางวางตัวบุตรสาวลงบนเตียงไม้กระดานซึ่งตั้งชิดผนังในห้องอย่างเบามือ จากนั้นสาวเท้าไปที่ลานเรือนหยิบไม้กวาดอันใหญ่ถือไว้ในมือเดินย้อนกลับมาแล้วหวดใส่หลูจวิ้น
เขาก็ใจเด็ด ยืนอยู่ในห้องยอมให้นางฟาดหลังทีแล้วทีเล่าโดยไม่ปริปากร้องสักแอะ หลูซื่อตีไป ปากก็พูดสั่งสอนไป “ข้าเรียกให้เจ้าเฝ้าน้องเอาไว้ เจ้ากลับพานางไปข้างนอก เหตุใดถึงอยู่ไม่สุขแบบนี้”
นางตีไปเจ็ดแปดที สุ้มเสียงก็เจือรอยสะอื้น “สมองของอวี้เอ๋อร์ไม่ค่อยปกติ เจ้ายังพานางออกไปวิ่งเพ่นพ่าน นิสัยเจ้าเป็นเยี่ยงนี้ เกิดทำนางพลัดหายไปจะให้ข้าทำอย่างไร” หลูซื่อกล่าวเสียงเครือ มือก็ผ่อนแรงลงหลายส่วน นางหวดไม้กวาดอีกสองที ก่อนจะนั่งแปะลงบนธรณีประตู เริ่มสะอื้นไห้เบาๆ
พอนางร้องไห้แบบนี้กลับทำให้หลูจวิ้นสะดุ้งตกใจ เขาหมุนกายคุกเข่าให้มารดาเอ่ยอย่างแตกตื่นลนลาน “ท่านแม่อย่าโมโหเลยนะขอรับ เป็นจวิ้นเอ๋อร์ไม่ดีเอง ไม่ควรเห็นแก่เล่นสนุก ท่านแม่อย่าร้องไห้เลย ตีข้ายังดีเสียกว่า” เห็นมารดาเอาแต่ร่ำไห้ไม่แยแสตน เขาสะบัดมือตบหน้าตนเองแรงๆ แล้วกล่าวต่อ “ลูกสมควรตาย!”
ฝ่ามือที่สองของเขายังไม่ทันกระทบแก้มก็ถูกหลูซื่อขวางไว้อย่างว่องไว นางคว้าตัวบุตรชายมาไว้ในอ้อมอก ทั้งคู่กอดกันร้องไห้จนลืมเลือนอี๋อวี้บนเตียงไปชั่วขณะ
